Lifestyle NWS Business Lady: Pia Dijkstra
Voor de rubriek Lifestyle NWS Business Lady interviewen wij een aantal inspirerende dames over hun weg naar succes. In april was het de beurt aan powervrouw Adrienne van Veen. Deze maand spraken wij met superwoman Pia Dijkstra!
‘Vroeger wilde ik dominee worden.’ Het verbod op de weigerambtenaren, de verwijsplicht voor artsen bij euthanasie, verplichte voorlichting over homoseksualiteit op scholen en haar absolute politieke hoogtepunt tot nu toe: de initiatiefwet voor ‘actieve donorregistratie’. Stuk voor stuk gevoelige wetsvoorstellen uit de koker van Pia Dijkstra. Als Kamerlid van D66 gaat ze de omstreden thema’s niet uit de weg en weet ze zowaar door de Tweede Kamer te loodsen. Het volgende precaire wetsvoorstel ligt alweer klaar: de initiatiefwet Waardig Levenseinde. Niet gek, voor iemand die pas 7 jaar actief is in de politiek. Haar weg naar Kamersucces.
Journalist, programmamaker, presentator. Jarenlang was Pia Dijkstra één van de vaste gezichten op de buis. Ze werkte ruim 35 jaar in de media, waarvan 12 jaar bij het NOS Journaal. Ondanks haar succesvolle televisiecarrière besloot ze het roer op haar 55ste om te gooien en haar entree te maken in de politiek. Pia ontdekte D66 als ‘haar’ partij en is sinds 2010 Tweede Kamerlid namens de sociaalliberalen.
Theologie
De weg naar de politiek was een lange voor Dijkstra. ‘Het was dan ook zeker geen jeugddroom van me. Als tiener dacht ik nog dat ik dominee wilde worden. Ik kom uit een vrijzinnig-protestants nest en groeide op als een idealistisch ingesteld meisje dat iets voor de samenleving wilde betekenen.’ Dat altruïsme in combinatie met haar voornemen om predikant te worden, resulteerde in een studie Theologie aan de Universiteit van Amsterdam. Maar door een toevallige ontmoeting in de trein heeft ze die studie nooit afgemaakt.
Journalistiek
Tijdens een van haar vele treinreizen van woonplaats Hilversum naar studiestad Amsterdam raakte de studente aan de praat met iemand die bij de kerkelijke omroep Ikon werkte en haar aan het eind van de rit een bijbaantje aanbood bij de zendtijd voor kerken. ‘Naast mijn studie reed ik iedere zondag het land in om een kerkdienst te regisseren die rechtstreeks werd uitgezonden op de radio.’ Van het een kwam het ander. Zo nu en dan mocht ze zelf een reportage maken voor de Ikon-radio en uiteindelijk volgde een vaste baan. ‘Ik verruilde theologie voor de journalistiek. Die roeping bleek sterker.’
Moord
Grote politieke interesse had ze toen nog niet. De ommekeer kwam in 1982. In dat jaar had de Ikon een vierkoppig team rondlopen in El Salvador. De vier collega’s werden vermoord. Zelf zei Dijkstra daar in die tijd over in Elsevier: ‘Ik ben daardoor van een tamelijk naïef, wereldvreemd meisje politiek bewust geworden en ik begon na te denken over de juiste methoden om je idealen te verwezenlijken.’
Heftige verhalen
In 1988 werd Dijkstra een van de vaste gezichten van het NOS Journaal. Tijdens de twaalf jaar dat Dijkstra het journaal presenteerde, informeerde ze de kijker over wat zich in de samenleving afspeelde. Later liet ze, bij medische programma’s zoals Vinger aan de Pols, zien hoe mensen met hun ziekte omgaan en wat dat voor gevolgen heeft voor het dagelijks leven. ‘Toen ik Vinger aan de Pols presenteerde, heb ik een hoop heftige verhalen gehoord. Dat heeft mijn kijk op de zorg wel beïnvloed. Vanuit mijn journalistieke loopbaan heb ik de politiek ook altijd met veel belangstelling gevolgd. In 2008 werd ik voorzitter van de Taskforce Deeltijdplus, die in opdracht van werkgevers, werknemers en de overheid vrouwen met deeltijdbanen stimuleerde om meer uren te werken. In die hoedanigheid had ik veel contact met politici en dat zette me aan het denken: zorg, emancipatie, misschien zou ik zelf ook een bijdrage aan het beleid kunnen leveren.’
PVV
‘Wat me uiteindelijk over de streep heeft getrokken, was de verharding van het maatschappelijke en politieke debat, met name door de opkomst van de PVV. Ik besloot dat ik mijn steentje wilde bijdragen aan een andere manier van politiek bedrijven: het debat genuanceerd voeren, met respect voor de tegenstander.’
Werk/gezin
Ook privé was er op dat moment ruimte voor een carrière in de politiek. ‘Kamerlid zijn, toch een 24/7 baan, was me met drie jonge kinderen nooit gelukt.’ Zowel Dijkstra als haar man Gerlach Cerfontaine (die onder meer president-directeur van Schiphol is geweest) hebben hun werk altijd weten te combineren met de opvoeding van hun drie zoons. ‘Kwestie van goed plannen en de agenda’s op elkaar afstemmen. In de weken dat ik zes dagen het Journaal presenteerde, was Gerlach op tijd thuis, ging met de kinderen eten en stopte ze in bad en in bed. Toen mijn echtgenoot aan de slag ging bij Schiphol sprong ik weer wat vaker in. Dat kon toen ook omdat ik het Journaal inmiddels verruild had voor Vinger aan de Pols, waarbij ik meer grip op mijn agenda had. Op dit moment regelt mijn man het huishouden weer. Zo hebben we de gezinstaken altijd mooi weten te verdelen en konden we beiden carrière maken.’
Donorwet
Al haar werk- en levenservaring nam ze in 2010 mee de Kamer in en sindsdien is ze niet meer weg te denken uit de politiek. Vooral haar donorwet heeft Dijkstra op de kaart gezet. Die wet verlangt dat iedereen boven de achttien beslist: wel of geen orgaandonor zijn. Jaarlijks overlijden zeker 150 mensen terwijl ze op de wachtlijst staan voor donororganen, bovendien wachten veel anderen met een zeer slechte kwaliteit van leven en vol onzekerheid over de toekomst. Als onze Lifestyle NWS hoofdredactrice Danielle op haar zestiende via donatie geen nieuwe longen had gekregen, was ze datzelfde jaar nog overleden…
Verspilling organen
Kern van het donorprobleem: uit onderzoek is gebleken dat heel veel mensen wel willen instemmen met orgaandonatie, maar zich er – om wat voor reden ook – niet toe zetten om die wens vast te leggen. Daardoor gaan er een hoop organen verloren. Dijkstra: ‘Dit ondanks alle inspanningen, waaronder de dure en slechts beperkt succesvolle voorlichtingscampagnes zoals de Nationale Donorweek. Er moest dan ook echt iets gebeuren!’
Maak een keuze
Met de wetswijziging wil Dijkstra naar een Actief Donor Registratiesysteem. In dit systeem krijgt iedereen meerdere keren een brief thuis met het verzoek om aan te geven welke voorkeur je hebt als het gaat om orgaandonatie: ja, nee, nabestaanden beslissen of een ander beslist. Als iemand herhaaldelijk niet ingaat op het verzoek om zijn keuze te registreren, gaat de overheid ervan uit dat hij geen bezwaar heeft. ‘We vragen van mensen om te laten weten of ze wel of geen donor willen zijn. Het maakt dus niet uit of dat een ‘ja’ of een ‘nee’ is, als je maar een keuze maakt.’
‘Strijd nog niet gestreden’
Na een jarenlange strijd werd de wet in 2016 nipt aangenomen door de Tweede Kamer. Voor Dijkstra het absolute hoogtepunt van haar politieke carrière. ‘Als student liep ik al met een donorcodicil op zak en de laatste jaren van mijn televisiecarrière bracht ik vaak door met zieke mensen, wachtend op die ene, ontbrekende long of nier. Toen de wet werd aangenomen dacht ik aan al die patiënten op de wachtlijst.’ Maar ze wil niet te vroeg juichen. ‘De strijd is nog niet gestreden.’ Het wetsvoorstel ligt op dit moment bij de Eerste Kamer waar Dijkstra eveneens een meerderheid zal moeten bevechten. ‘Of de wet het uiteindelijk zal halen, blijft spannend. Net zoals daarvoor in de Tweede Kamer.’
Op de barricaden
Terwijl de donorwet nog gloeiend heet is, staat Dijkstra alweer op de barricaden met haar volgende spraakmakende wetsvoorstel. Met Waardig Levenseinde wil ze ouderen van 75 jaar en ouder de mogelijkheid bieden om voor een waardige en zelfgekozen dood te kiezen als zij ‘lijden aan een voltooid leven’. Net als bij de donorwet levert ook dit voorstel haar weer een stortvloed aan reacties op, die zeker niet altijd positief zijn. ‘Tsja, sommige reacties (vooral op de donorwet) zijn buitengewoon onaangenaam. Maar dat hoort nu eenmaal bij deze tijd. Daar laat ik me ook zeker niet door uit het veld slaan. Ook al zijn veel verwensingen op mij als persoon gericht, ik vat het nooit persoonlijk op. Die mensen kennen mij immers niet.’
Kalm doch strijdlustig
Hoe blijft ze toch altijd zo kalm doch strijdlustig? ‘Door mezelf ook buiten de politieke arena te blijven uitdagen. Van luieren en niets doen, stort ik in. Dus pak ik in mijn vrije tijd de fiets, loop ik hard en wandel en train ik met mijn nieuwe puppy. Zo is mijn hoofd op tijd weer leeg voor die volgende missie.’ Na de monsterzege van D66 de afgelopen verkiezingen zijn vriend en vijand voorlopig nog niet van Dijkstra af. ‘Ik heb me de afgelopen 7 jaar in de Tweede Kamer sterk gemaakt voor goede zorg en gezondheidsbescherming. Daar zal ik me de komende vier jaar voor blijven inzetten.’
